Οι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης
ήταν πεπεισμένοι ότι ο Θεός στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού εκπλήρωσε όλες
τις προφητείες και τις ελπίδες της μακράς ιστορίας του λαού Ισραήλ. Η
πίστη ότι μια νέα και οριστική έξοδος εκπληρώθηκε στο πρόσωπο του
Χριστού διατρέχει σχεδόν όλη την Κ. Διαθήκη. Έτσι η παράδοση της εξόδου
αποκτά ιδιαίτερη τυπολογική διάσταση στην Κ.Δ. Οι «πληγές» του Φαραώ, η
διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας, η πορεία στην έρημο με τα θαυματουργικά
γεγονότα, η αποκάλυψη του Θεού στο όρος Σινά, η σιναϊτική νομοδοσία, η
σύναψη της Διαθήκης ανάμεσα στο Θεό και τον Ισραήλ ερμηνεύονται
τυπολογικά [i]
από τους συγγραφείς των βιβλίων της Καινής Διαθήκης και από τον
Απόστολο Παύλο. Στη συνέχεια θα δούμε την παράδοση της εξόδου στους
Ευαγγελιστές Μάρκο, Ματθαίο, Λουκά, Ιωάννη, στις Πράξεις των Αποστόλων,
στις Επιστολές του Αποστόλου Παύλου, στην Α/ Πέτρου και στην Αποκάλυψη
του Ιωάννη. Στη μελέτη μας θα προσπαθήσουμε να δείξουμε ότι η παράδοση
της εξόδου, με την ιδιαίτερη δυναμική της ως «νέα έξοδος», πέρασε στην
Κ.Δ., τη χρωμάτισε και έδωσε ιδιαίτερο νόημα και προοπτική. Η πληθώρα
εκφράσεων ή φραστικών σχημάτων από το βιβλίο της Εξόδου, όπως θα φανεί
και στη συνέχεια, μας κάνει να πιστεύουμε ότι η παράδοση της εξόδου
διατηρήθηκε μέσα στο χρόνο, επιβίωσε και επέδρασε στους συγγραφείς των
βιβλίων της Κ.Δ., γεγονός φυσικά που αποδεικνύει σαφέστατα και την
ενότητα των δύο Διαθηκών.
Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο
Η εισαγωγή του Ευαγγελίου του
Μάρκου μας προσεγγίζει ευθύς αμέσως στην παράδοση της εξόδου. Η βάπτιση
του Ιησού αναφέρεται στο θέμα της εξόδου. Όπως ο Θεός είχε εκλέξει το
λαό Ισραήλ ως «Υιό του», έτσι τώρα ο Θεός διακηρύσσει ότι ο Ιησούς είναι
ο Υιός του ο αγαπητός, ο Μεσσίας (Μκ. 1,11). Η διήγηση των πειρασμών
που ακολουθεί φέρνει πάλι στη μνήμη μας την πρώτη έξοδο. Όπως ακριβώς ο
Θεός οδήγησε τον Ισραήλ στην έρημο για να τον δοκιμάσει, έτσι και τώρα
το ?γιο Πνεύμα οδηγεί τον Ιησού στην έρημο (Μκ. 1,12). Οι πειρασμοί του
Ιησού παρομοιάζονται με τους πειρασμούς στους οποίους υπέκυψε ο Ισραήλ
κατά τη διάρκεια της σαραντάχρονης οδοιπορείας του στην έρημο. Αλλά και
στη μεταμόρφωση του Χριστού (Μκ. 9, 2-8), με τα θεοφανικά χαρακτηριστικά
που μας παραπέμπουν στα γεγονότα του Σινά, και στη Σταύρωση (Μκ. 15,
33- 39), ο Ιησούς παρουσιάζεται ως ο νέος Ισραήλ, ο νέος Μωυσής, ο
εκλεκτός δούλος, ο «πάσχων δούλος» του Θεού που οδεύει προς το πάθος. [ii]
Ειδικότερα στο κείμενο της
Μεταμόρφωσης του Κυρίου (Μκ. 9, 2-8), έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής: ο
παλαιοδιαθηκικός χαρακτήρας της αφήγησης ώθησε αρκετούς ερευνητές να
χαρακτηρίσουν την αφήγηση της Μεταμόρφωσης midrash στα κεφάλαια Έξ. 24
και 34. Επισημάνθηκε μάλιστα ότι η παρουσίαση αποσκοπεί στο να
υπογραμμίσει τη διαφορά του Κυρίου έναντι του Μωυσή. Η παραλληλότητα των
δύο αυτών κειμένων είναι πραγματικά αξιοσημείωτη, όπως σημειώνει ο Σ.
Δεσπότης: [iii]
