Κερί - καντήλι
Όλα τα πράγματα που βρίσκονται εντός του Ιερού Ναού έχουν και το συμβολισμό τους.
Ένα Καντήλι τοποθετείται επίσης στο εικονοστάσι του σπιτιού και ανάβεται κάθε μέρα, σύμφωνα με την ορθόδοξο παράδοση.
Μια συνήθεια που διατηρεί τον βαθύ χριστιανικό συμβολισμό της με το Φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, που θερμαίνει την ελπίδα και που παρηγορεί και συντροφεύει στις ατέλειωτες ώρες της μοναξιάς.
Το άναμμα του καντηλιού ενέχει τον συμβολισμό ότι προσφέρεται ως θυσία σεβασμού και τιμής προς τον Θεό και τους Αγίους του. Συμβολίζει επίσης, το φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, καθώς επίσης συμβολίζει και το γνωστό παράγγελμα του Κυρίου μας ότι πρέπει να είμαστε, οι χριστιανοί, τα φώτα του κόσμου.
Το έλαιον, το λάδι δηλ. που καίει στα καντήλια μας, "τον του Θεού υπεμφαίνει έλαιον" γράφει ο Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, το έλεος του Θεού που φανερώθηκε όταν η περιστερά του Νώε επέστρεψε στην Κιβωτό για να σημάνει την παύση του κατακλυσμού, έχοντας στο ράμφος της κλάδο ελαίας, ή όταν ο Ιησούς, καθώς επροσηύχετο εκτενώς, επότιζε με τους θρόμβους του ιδρώτος του την ελιά, κάτω από τα κλαδιά της οποίας γονάτισε την μαρτυρική εκείνη νύχτα, στο Όρος των Ελαιών.Βέβαια, όλοι ξέρουμε πως απείρως ανώτερος του υλικού φωτισμού είναι ο εσωτερικός, αγιοπνευματικός φωτισμός. Έγραφε λοιπόν ο Θεοφόρος Πατήρ Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός : "Φωτίσωμεν ...γλώσσαν"; και συμπληρώνει ο σχολιαστής του : Επετεύχθη τούτο
Το λάδι συμβολίζει το άπειρο έλεος του Θεού, αλλά και τα κανδήλια συμβολίζουν την Εκκλησία που είναι μεταδοτική Θείου ελέους και φωτιστική. Συμβολίζουν βέβαια τους ίδιους τους αγίους που το Φώς τους έλαμψε, κατά το λόγο του Κυρίου, «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσι τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα τον εν τοίς ουρανοίς».
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους πρέπει οι Ορθόδοξοι να ανάβουμε το καντήλι όπως για παράδειγμα
Η φωτοχυσία του ναού συμβολίζει το θείο φως της παρουσίας του Θεού που φωτίζει τις καρδιές όχι μόνο των νεοφώτιστων αλλά και όλων των χριστιανών. Ο Κύριος φανέρωσε αυτή τη μεγάλη αλήθεια για τον εαυτό Του με τα ακόλουθα λόγια: "Εγώ ειμι το φως του κόσμου" (Ιωάν.8/η: 12). Είναι φως όχι μόνο λόγω της φωτεινής διδασκαλίας Του, αλλά κυρίως λόγω της φωτεινής παρουσίας Του. Αυτό επιβεβαιώνεται κυρίως από τη θαυμαστή Μεταμόρφωσή Του, όπου "έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως" (Ματθ.17/ιζ: 2).
Στο Σύμβολο της Πίστεως ο Υιός του Θεού παρουσιάζεται ως "φως εκ φωτός". Στην ακολουθία του Εσπερινού επίσης ο υμνογράφος παρουσιάζει τον Κύριο ως "φως ιλαρόν". Και οι χριστιανοί με τα μυστήρια της Εκκλησίας και τον πνευματικό τους αγώνα μπορούν να δεχθούν το φως της χάριτος του Αγίου Πνεύματος και να το ακτινοβολούν με τη ζωή τους.
Στην "επί του όρους" ομιλία ο Κύριος συμβουλεύοντας τους μαθητές Του είπε: "Υμείς εστε το φως του κόσμου.... ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς" (Ματθ 5/ε: 14-16). (Δηλαδή: Εσείς είστε το φως του κόσμου... έτσι να λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον πατέρα σας τον επουράνιο). Εδώ φαίνεται καθαρά ότι το φως των μαθητών του Χριστού είναι τα καλά έργα της αγιοπνευματικής ζωής τους. Οι άγιοι στην άλλη ζωή θα ομοιάσουν με τον Κύριο, θα γίνουν "θεοί κατά χάριν". Αυτό το εκφράζει ο Κύριος καθαρά με τα προφητικά λόγια Του: "Τότε οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος εν τη βασιλεία του πατρός αυτων" (Ματθ. 13/ιγ: 43).
Όπως είδαμε πλούσιες είναι οι εικόνες και οι συμβολισμοί που παίρνουμε από το άναμμα ενός κεριού και του καντηλιού.Όμως είναι λαθεμένη η συνήθεια να ανάβουμε πολλά κεριά δήθεν ότι θα μας σώσουν. Ας προσέξουμε τον τρόπο της ζωής μας, διότι όσα κεριά και αν ανάψουμε, δεν μας σώζουν εάν δεν ζούμε με μετάνοια, εξομολόγηση με προσευχή και κοντά στην Εκκλησία και στα Μυστήριά Της.
πηγές -εικόνες : Πρωτοπρεσβύτερος Μ. Ευθυμίου,athos.gr,orthodox-answers.blogspot.com
Πολλές φορές σε συζητήσεις που είχα με φίλους ,περί συμβολισμών στην θρησκευτική ζωή ,ανακάλυψα πολλές έννοιες που δεν τις γνώριζα και είπα να κάνω μια έρευνα στο δίκτυο και να την μοιραστώ μαζί σας.
Πριν μέρες είχα ανεβάσει τι συμβολίζουν τα άμφια των μοναχών,διακόνων ,ιερέων και αρχιερέων.
Σιγά-σιγά θα ανεβάσω και άλλα αλλά σήμερα θα αναφερθώ στη σημασία των κεριών, του ανάμματος του καντηλιού ,τι συμβολίζουν και θα γίνει μια σύντομη ιστορική αναφορά .
Πριν μέρες είχα ανεβάσει τι συμβολίζουν τα άμφια των μοναχών,διακόνων ,ιερέων και αρχιερέων.
Σιγά-σιγά θα ανεβάσω και άλλα αλλά σήμερα θα αναφερθώ στη σημασία των κεριών, του ανάμματος του καντηλιού ,τι συμβολίζουν και θα γίνει μια σύντομη ιστορική αναφορά .
Ο Συμβολισμός του κεριού στην Εκκλησία
Όλα τα πράγματα που βρίσκονται εντός του Ιερού Ναού έχουν και το συμβολισμό τους.
Όπως είναι γνωστό υπάρχει το γνήσιο κερί από την κηρήθρα της μέλισσας και το άλλο, που κατασκευάζεται από υπολείμματα του πετρελαίου, και είναι ένα είδος παραφίνης. Όταν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας αναφέρονται στο κερί, έχουν υπ΄όψη τους το γνήσιο, το καθαρό κερί.
Έτσι ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης αναφέρει έξι συμβολισμούς για το κερί που ανάβουμε:
1.) Όπως το κερί είναι καθαρό (γνήσιο της μέλισσας), συμβολίζει την καθαρότητα της ψυχής μας.
2.) Όπως το γνήσιο κερί είναι πλαστικότατο (σε αντίθεση πάντοτε με εκείνο από παραφίνη), συμβολίζει την πλαστικότητα της ψυχής μας, την οποία πρέπει να πλάσουμε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο.
3.) Όπως το γνήσιο κερί, που προέρχεται από τη γύρι των λουλουδιών, έχει μία γλυκεία μυρωδιά, συμβολίζει ευωδιά της Θειας Χάριτος,την οποία πρέπει να εκπέμπει κάθε ψυχή.
4.) Όπως το κερί, όταν καίγεται, ανακατεύεται με τη φωτιά και της δίνει τροφή, συμβολίζει τη θέωση, στην οποία αγωνιζόμενοι, μπορούμε να φθάσουμε.
5.) Καθώς το κερί καίγεται, και φωτίζει στο σκοτάδι, συμβολίζει το Φως του Χριστού: «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων…», θα πρέπει να εργαζόμαστε τα έργα του Θεού,
για να δοξάζεται το Άγιο Όνομά Του.
6.) Καθώς το κερί καίγεται και φωτίζει με το φως του τον άνθρωπο μέσα στο σκοτάδι, συμβολίζει την αγάπη και την ειρήνη, που πρέπει να χαρακτηρίζουν κάθε χριστιανό. Όπως καίγεται και λειώνει, έτσι και ο χριστιανός να εκδαπανάται από αγάπη για τον πλησίον.
Εκτός των ανωτέρω ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης παραθέτει άλλους έξι συμβολισμούς-λόγους για τους οποίους ανάβουμε το κερί:
1.) Για να δοξάζουμε τον Θεόν, ο Οποίος είναι το Φώς.Όπως ακριβώς και όταν ψάλλουμε: «Δόξα Σοι τω δείξαντι το φως…».
2.) Για να διαλύουμε το σκοτάδι της νύχτας και να διώχνουμε μακριά τον φόβο που προκαλεί το σκοτάδι.
3.) Για να δείχνουμε την εσωτερική χαρά της ψυχής μας.
4.) Για να αποδώσουμε τιμή στους αγίους της πίστεως μας, μιμούμενοι έτσι τους χριστιανούς των πρώτων αιώνων, που άναβαν κεριά στους τάφους των Μαρτύρων της πίστεως.
5.) Για να συμβολίζουμε τα καλά μας έργα, όπως είπε ο Κύριος: «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς». Όπως ακριβώς μας κάλεσε ο Ιερέας αμέσως μετά την Βάπτιση μας.
6.) Για να συγχωρηθούν οι αμαρτίες, όσων ανάβουμε τα κεριά, αλλά και εκείνων υπέρ των οποίων τα ανάβουμε.
Για όλους αυτούς τους λόγους, ας φροντίζουμε ν’ ανάβουμε συνειδητά το κερί μας, που καλόν είναι, να είναι πάντα γνήσιο. Για να μπορέσουν να εφαρμοστούν και πραγματοποιηθούν όλα τα ανωτέρω, πρέπει το χριστιανό να συνοδεύει και πνευματική ζωή, εφαρμογή των Εντολών του Κυρίου.
Κατά την τέλεση της Προηγιασμένης Θείας Λειτουργίας, ο λειτουργός κρατώντας αναμμένη λαμπάδα, σε κάποια στιγμή, στραμμένος προς τους πιστούς, εκφωνεί: «Φως Χριστού φαίνει πάσι». Ο Χριστός είναι «το φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον…». Εμείς, άραγε, είμαστε καλοί δέκτες αυτού του φωτός; Οι άγιοι της πίστεως μας επιζητούσαν συνεχώς αυτό το φώς.
Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά που συνεχώς προσευχόταν και παρακαλούσε τον Κύριο: «Φώτισόν μου το σκότος». καθώς και : «Πάσα τελετή και παν επί μέρους στοιχείον αυτής, και το πλέον έτι φαινομενικώς μικρόν και ασήμαντον είναι σύμβολον και εγκρύπτει την υπέρ λόγον αλήθειαν, την οποίαν συμβολίζει, και ως εκ τούτου έχει δύναμιν και λόγους και σημασίαν».
Ένα τέτοιο σύμβολο που λέγει ο Άγιος Πατήρ είναι και το κερί η η λαμπάδα.
Οι πρώτοι χριστιανοί χρησιμοποιούσαν το κερί ως μέσο φωτισμού στις συνάξεις τους.Όταν τον 4ο αιώνα ο Μ. Κωνσταντίνος παύει τούς διωγμούς εναντίον των χριστιανών, έχουμε και την ανέγερση Ναών όπου η Εκκλησία για να διασώσει ένα τμήμα από την ύπαρξή της εντάσσει στη λατρεία το κερί στο οποίο αποδίδει τούς εξής συμβολισμούς:
α) Το προσφερόμενο κερί μας υπενθυμίζει την εσωτερική μας μεταμόρφωση την οποία πρέπει να επιδιώκουμε.
β) Το άναμμα του κεριού μας παρακινεί να ζητήσωμε από τον Θεο τη Χαρη του Αγίου Πνεύματος, και
γ) Η φλόγα του κεριού μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να γίνουμε φλογεροί ποιητές της πίστεώς μας, της αγάπης, της ειρήνης και της ανεξικακίας.
Το κερί όμως το συναντάμε και σε όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας και κάθε φορά με διαφορετικό συμβολισμό.
- Στην Θ. Ευχαριστία, συμβολίζει το φως του Χριστού που δια του Ευαγγελίου λάμπει στις ψυχές μας.
- Στο Άγιο Βάπτισμα, έχουμε την αναμμένη λαμπάδα που συμβολίζει ότι το νεοφώτιστο πρέπει να βλέπει τα καλά έργα και να δοξάζει τον Θεο. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των άνθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσουσιν τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς».
- Στο Μυστήριο του Γάμου, το άναμμα των λευκών λαμπάδων συμβολίζει την αγνότητα των ψυχών των νεονύμφων.
- Επίσης το κερί το συναντάμε και στα μνημόσυνα, το οποίο συμβολίζει την παράκλησή μας υπέρ των κεκοιμημένων. Να τούς αναπαύει ο Κυριος εν τόπο φωτεινό.
Απ' όλα αυτά καταλαβαίνομε ότι το άναμμα του κεριού δεν είναι απλώς μια τυπική, αλλά μια σπουδαία πράξη στην οποία πρέπει να δώσουμε το ενδιαφέρον που της αξίζει.
Το Καντήλι
Η λέξη καντήλι προέρχεται από τη λατινική candela = κερί.
Στη χριστιανική Εκκλησία το Καντήλι τοποθετείται μπροστά στις άγιες εικόνες. Αυτό που τοποθετείται μπροστά στον Εσταυρωμένο, μέσα στο Ιερό Βήμα, διατηρείται πάντοτε αναμμένο και γι' αυτό λέγεται «ακοίμητο» Καντήλι.Ένα Καντήλι τοποθετείται επίσης στο εικονοστάσι του σπιτιού και ανάβεται κάθε μέρα, σύμφωνα με την ορθόδοξο παράδοση.
Μια συνήθεια που διατηρεί τον βαθύ χριστιανικό συμβολισμό της με το Φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, που θερμαίνει την ελπίδα και που παρηγορεί και συντροφεύει στις ατέλειωτες ώρες της μοναξιάς.
Το άναμμα του καντηλιού ενέχει τον συμβολισμό ότι προσφέρεται ως θυσία σεβασμού και τιμής προς τον Θεό και τους Αγίους του. Συμβολίζει επίσης, το φώς του Χριστού που φωτίζει κάθε άνθρωπο, καθώς επίσης συμβολίζει και το γνωστό παράγγελμα του Κυρίου μας ότι πρέπει να είμαστε, οι χριστιανοί, τα φώτα του κόσμου.
Το έλαιον, το λάδι δηλ. που καίει στα καντήλια μας, "τον του Θεού υπεμφαίνει έλαιον" γράφει ο Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης, το έλεος του Θεού που φανερώθηκε όταν η περιστερά του Νώε επέστρεψε στην Κιβωτό για να σημάνει την παύση του κατακλυσμού, έχοντας στο ράμφος της κλάδο ελαίας, ή όταν ο Ιησούς, καθώς επροσηύχετο εκτενώς, επότιζε με τους θρόμβους του ιδρώτος του την ελιά, κάτω από τα κλαδιά της οποίας γονάτισε την μαρτυρική εκείνη νύχτα, στο Όρος των Ελαιών.Βέβαια, όλοι ξέρουμε πως απείρως ανώτερος του υλικού φωτισμού είναι ο εσωτερικός, αγιοπνευματικός φωτισμός. Έγραφε λοιπόν ο Θεοφόρος Πατήρ Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός : "Φωτίσωμεν ...γλώσσαν"; και συμπληρώνει ο σχολιαστής του : Επετεύχθη τούτο
Το λάδι συμβολίζει το άπειρο έλεος του Θεού, αλλά και τα κανδήλια συμβολίζουν την Εκκλησία που είναι μεταδοτική Θείου ελέους και φωτιστική. Συμβολίζουν βέβαια τους ίδιους τους αγίους που το Φώς τους έλαμψε, κατά το λόγο του Κυρίου, «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσι τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα τον εν τοίς ουρανοίς».
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους πρέπει οι Ορθόδοξοι να ανάβουμε το καντήλι όπως για παράδειγμα
- για να μάς θυμίζει την ανάγκη για προσευχή,
- για να φωτίζει το χώρο και να διώκει το σκότος όπου επικρατούν οι δυνάμεις του κακού,
- για να μάς θυμίζει ότι ο Χριστός είναι το μόνο αληθινό Φώς και η πίστη σε Αυτόν είναι Φώς,
- για να μάς θυμίζει ότι η ζωή μας πρέπει να είναι φωτεινή,
- για να μάς θυμίζει ότι όπως το καντήλι απαιτεί το δικό μας χέρι για να ανάψει έτσι και η ψυχή απαιτεί το χέρι του Θεού, τη Χάρη Του δηλαδή,
- για να μάς θυμίζει ότι πρέπει το θέλημά μας να καεί και να θυσιαστεί
- για την αγάπη προς το Θεό κ.ά.
Η φωτοχυσία του ναού συμβολίζει το θείο φως της παρουσίας του Θεού που φωτίζει τις καρδιές όχι μόνο των νεοφώτιστων αλλά και όλων των χριστιανών. Ο Κύριος φανέρωσε αυτή τη μεγάλη αλήθεια για τον εαυτό Του με τα ακόλουθα λόγια: "Εγώ ειμι το φως του κόσμου" (Ιωάν.8/η: 12). Είναι φως όχι μόνο λόγω της φωτεινής διδασκαλίας Του, αλλά κυρίως λόγω της φωτεινής παρουσίας Του. Αυτό επιβεβαιώνεται κυρίως από τη θαυμαστή Μεταμόρφωσή Του, όπου "έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως" (Ματθ.17/ιζ: 2).
Στο Σύμβολο της Πίστεως ο Υιός του Θεού παρουσιάζεται ως "φως εκ φωτός". Στην ακολουθία του Εσπερινού επίσης ο υμνογράφος παρουσιάζει τον Κύριο ως "φως ιλαρόν". Και οι χριστιανοί με τα μυστήρια της Εκκλησίας και τον πνευματικό τους αγώνα μπορούν να δεχθούν το φως της χάριτος του Αγίου Πνεύματος και να το ακτινοβολούν με τη ζωή τους.
Στην "επί του όρους" ομιλία ο Κύριος συμβουλεύοντας τους μαθητές Του είπε: "Υμείς εστε το φως του κόσμου.... ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς" (Ματθ 5/ε: 14-16). (Δηλαδή: Εσείς είστε το φως του κόσμου... έτσι να λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον πατέρα σας τον επουράνιο). Εδώ φαίνεται καθαρά ότι το φως των μαθητών του Χριστού είναι τα καλά έργα της αγιοπνευματικής ζωής τους. Οι άγιοι στην άλλη ζωή θα ομοιάσουν με τον Κύριο, θα γίνουν "θεοί κατά χάριν". Αυτό το εκφράζει ο Κύριος καθαρά με τα προφητικά λόγια Του: "Τότε οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος εν τη βασιλεία του πατρός αυτων" (Ματθ. 13/ιγ: 43).
Όπως είδαμε πλούσιες είναι οι εικόνες και οι συμβολισμοί που παίρνουμε από το άναμμα ενός κεριού και του καντηλιού.Όμως είναι λαθεμένη η συνήθεια να ανάβουμε πολλά κεριά δήθεν ότι θα μας σώσουν. Ας προσέξουμε τον τρόπο της ζωής μας, διότι όσα κεριά και αν ανάψουμε, δεν μας σώζουν εάν δεν ζούμε με μετάνοια, εξομολόγηση με προσευχή και κοντά στην Εκκλησία και στα Μυστήριά Της. 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου